"Idź, postaw wartownika" Harper Lee

„Bo tak powiedział do mnie Pan: Idź, postaw wartownika, iżby doniósł, co zobaczy.”

Dwudziestosześcioletnia Jean Louise, zwana Skautem, wraca z Nowego Jorku w rodzinne strony. Ma nadzieję, że wszystko będzie tak jak dawniej. Niestety coś dziwnego dzieje się z jej bliskimi i z mieszkańcami miasta. Ojciec niegdyś sprawiedliwy, teraz zmienił się nie do poznania. To samo tyczy się przyjaciela z dzieciństwa oraz wuja, i tylko ciotka wciąż wydaje się być taka jak dawniej. Na południu Stanów Zjednoczonych panuje istny zamęt polityczny, gdzie trwają spory o nadanie Murzynom pełnych praw obywatelskich. Skaut musi zmierzyć się z bolesną rzeczywistością. Jej powrót do domu staje się słodko-gorzkim doświadczeniem, gdy na jaw wychodzi przykra prawda o jej krewnych i mieszkańcach Maycomb. Wszystkie prawdy i wartości w które dotychczas tak silnie wierzyła zostaną wystawione na ciężką próbę.

Najnowsza książka Harper Lee, tak naprawdę wcale nie jest nowa. Autorkę każdy kojarzy ze słynnej powieści „Zabić drozda”, która otrzymała Nagrodę Pulitzera. Teraz Harper Lee powraca po ponad pięćdziesięciu latach, a my mamy okazję poznać dalsze losy bohaterów jej pierwszej książki. Ciekawostką jest to, że „Idź, postaw wartownika” powstała w latach pięćdziesiątych i dopiero dziś doczekała się swojego wydania. I choć nie miałam okazji czytać pierwszej książki autorki, cieszę się, że mogłam zagłębić się w lekturę „Idź, postaw wartownika”. Nie będę ukrywać, że momentami brakowało mi znajomości „Zabić drozda”, ale i tak książka zrobiła na mnie duże wrażenie. Być może nie jest to mistrzowsko napisana powieść, ale na pewno warto ją przeczytać, a już z pewnością powinien sięgnąć po nią każdy, kto słynne „Zabić drozda” ma już za sobą.

Bohaterką powieści jest dorosła Jean Louise, która wraca w rodzinne strony by odwiedzić swojego ojca Atticusa, który coraz bardziej podupada na zdrowiu. Zapamiętała go jako sprawiedliwego człowieka, który zawsze postępuje tak jak należy. Był dla niej poniekąd autorytetem, więc gdy ujrzała zmiany które w nim zaszły, całkowicie zmieniła swoje nastawienie do niego. Poczuła się zraniona i oszukana, bo wszystkie prawdy w które dotychczas wierzyła, okazały się tylko mrzonką. Skaut dostrzega, że nie tylko ojciec się zmienił. Również jej przyjaciel z dzieciństwa Henry, znacznie różni się od tego chłopaka którym był niegdyś. Zabiega o jej względy, licząc że dziewczyna zechce go poślubić. Ale Skaut nie chce się z nim wiązać, a gdy odkrywa jego poglądy i spojrzenie na pewne kwestie, postanawia się od niego odciąć. Jean Louise dostrzega, że tak naprawdę całe Maycomb stanęło na głowie. Nie wie już co jest prawdą, a co tylko złudzeniem, a bolesna prawda o ludziach w których kiedyś wierzyła, mocno zachwiała jej poczuciem bezpieczeństwa. Czy to możliwe, aby tak nagle zmienili swoje poglądy? A może było tak od zawsze, tylko Skaut do tej pory tego nie dostrzegała?

Wszystko wiąże się z chaosem który panuje na południu Stanów Zjednoczonych. Trwają spory w kwestii nadania Murzynom pełni praw obywatelskich. Praktycznie większość obywateli nie chce się na to zgodzić. Dla nich Murzyni to rasa gorsza, która nie zasługuje na specjalne przywileje. Ludzie są do nich uprzedzeni i po prostu traktują ich z pogardą. Nie chcą aby czarni mieszali się z białymi i panoszyli się po ich ziemi. Jean Louise jest przerażona gdy dostrzega jakie poglądy mają mieszkańcy Maycomb. A najsmutniejsze w tym wszystkim jest to, że jej ojciec i przyjaciel, należą do grona tych osób i wcale nie kryją się ze swoimi przerażającymi poglądami, a co gorsza chcą przekonać Jean Louise do swojej racji. Dziewczyna będzie musiała zmierzyć się ze smutną rzeczywistością, oraz uprzedzeniami swoich bliskich.

„Wyspą każdego człowieka, Jean Louise, jego „wartownikiem” jest sumienie.” *str.343

„Idź, postaw wartownika” nie należy do lektur łatwych. To książka która porusza ważne i trudne kwestie, takie jak segregacja rasowa i nadanie praw obywatelskich Murzynom. Widzimy tutaj wyraźny brak tolerancji, który aż razi w oczy. I choć książka została napisana pół wieku temu, z podobnymi przypadkami możemy spotkać się nawet dziś. Nie ma co ukrywać, nie jesteśmy narodem tolerancyjnym, a wielu ludzi dalej jest uprzedzonych. Rasizm to tak naprawdę udręka całej ludzkości, jednak powinno się z nim walczyć. Ale czy da się go zlikwidować całkowicie? Raczej wątpię. Cieszę się jednak, ze takie książki powstają, bo otwierają nam oczy na ten bardzo istotny i przerażający problem jakim jest segregacja rasowa, a książka Harper Lee to doskonały przykład.

Autorka pisze niesamowicie i choć książka powstała ponad pięćdziesiąt lat temu, to jej język jest niezwykle lekki i mogłabym powiedzieć, że bardzo czasowy. Całości dopełniają niezwykli bohaterowie, a zwłaszcza Jean Louise, która wypełnia tę książkę całą sobą, wnosząc do naszych serc niezwykle ważne przesłania i wartości, które powinniśmy w sobie pielęgnować. Autorka poza wiodącymi wydarzeniami w książce, ukazuje nam również wspomnienia głównej bohaterki. To niezwykłe migawki z dzieciństwa i młodości Jean Louise, które przybliżają nam jej postać, a także pozostałych bohaterów historii. Widzimy jacy byli kiedyś i jak zmienili się od tamtego czasu.

„Idź, postaw wartownika” to piękna, a zarazem dramatyczna książka, przesycona prawdziwymi emocjami i ludzkimi zmartwieniami. To niezwykle mądra i wartościowa lektura, którą powinien przeczytać każdy z nas. Proponuje jednak sięgnąć uprzednio po „Zabić drozda”. Jestem pewna, że dzięki temu w pełni docenicie wartość tej niezwykłej książki.

Autor: Harper Lee

Tytuł: Idź, postaw wartownika

Tytuł oryginału: Go Set a Watchman

Wydawnictwo: Filia

Data wydania: 4 listopada 2015

Liczba stron: 368

Gatunek: literatura obyczajowa

MOJA OCENA: 7/10

Za możliwość przeczytania książki dziękuję księgarni TaniaKsiazka.pl